Prawo autorskie

1. Czym jest dzieło podlegające ochronie?
Prawa wynikające z ochrony dzieła mają dwa aspekty: prawa materialne są zbywalne i można je przenosić na inne podmioty (np. poprzez licencje), natomiast prawo do autorstwa nie jest zbywalne i nie można go odebrać twórcy (chyba że popełnił plagiat lub przywłaszczył sobie autorstwo cudzego dzieła w inny sposób), nawet po jego śmierci. Podmiotem prawa materialnego może być osoba lub grupa osób, np. grupa inwestorów, albo dowolna organizacja mająca według prawodawstwa danego państwa osobowość prawną (np. w polskim prawie spółka cywilna nie jest osobą prawną i prawa materialne przysługują poszczególnym wspólnikom tej spółki, w równych lub umownie ustalonych częściach). Ogólnie: prawo materialne może przysługiwać dowolnej grupie osób fizycznych i/lub prawnych. Z kolei twórcą może być wyłącznie osoba fizyczna lub grupa osób fizycznych, np. zespół autorski.

2. Typy licencji:

- Shareware - oprogramowanie, którym można się dzielić. Program, który można otrzymać i rozpowszechniać za darmo, jednak trzeba uzyskać zgodę autora. Korzystanie z niego jest już jednak obwarowane pewnymi zasadami. Jeżeli po uplywie okresu testowego (najczęściej 30-dniowego) użytkownik zdecyduje się zatrzymać program na dysku twardym, powinien potraktować to jako kupno produktu i zaplacić jego autorowi.

- Freeware - Programy, ktorych można używac i rozpowszechniać za darmo. Nie wolno ich jednak sprzedawać, ani dokonywać w nich zmian, umieszczając wewnątrz na przyklad wlasną reklamę. Może być objęte prawami autorskimi lub nie.

- Adware - Oprogramowanie, za którego użytkowanie jego autor nie pobiera opłaty. Zamiast tego program wyświetla banery reklamowe. Wiele programów sprzedawanych na licencji shareware, które niegdyś po wygaśnięciu okresu testowego przestawały dzialać przekształcanych jest w produkty typu adware.

- Pełna wersja - Program komercyjny bez żadnych ograniczeń. Jego rozprowadzanie w innych mediach (np. w internecie) jest niezgodne z prawem

- Firmware -Angielskie firmware, licencja obejmująca oprogramowanie ukladowe, tzn. umieszczone na stale w sprzętowej części systemu komputerowego.

- Linux -System Linux nie jest oprogramowaniem będącym własnością ogółu. Prawa autorskie do kodu Linuxa należą do różnych autorów kodu. Jednakże Linux jest oprogramowaniem w wolnym obiegu w tym sensie, że jego użytkownikom wolno go kopiować, zmieniać i stosować w dowolny sposób oraz rozdawać własne kopie bez ograniczeń.

3. Odpowiedzialność karna za naruszenie praw autorskich
   Odpowiedzialność karna:
- rozpowszechnianie utworu bez zgody – kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2,
- rozpowszechnianie w celu uzyskania korzyści majątkowej – kara pozbawienia wolności do lat 3,
- gdy rozpowszechnianie stanowi stałe źródło dochodu albo określona osoba kieruje lub organizuje tego rodzaju działalność – kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5,
- gdy sprawca działa nieumyślnie – kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

   Odpowiedzialność cywilna, twórca może zażądać:

- zaniechania naruszeń;
- usunięcia skutków naruszenia;
- naprawienia szkody (na zasadach ogólnych lub poprzez

 zapłatę dwu-, a w przypadku zawinionego naruszenia trzykrotności wynagrodzenia, jakie byłoby

 należne tytułem udzielenia przez uprawnionego

 zgody na korzystanie z utworu);
 - wydania uzyskanych korzyści;
- oświadczenia odpowiedniej treści, zamieszczonego w prasie.